Lęk przed życiem

Problem lęku stale powracał przy omawianiu mechanizmów obronnych, które spełniają funkcję technik unikania lęku. Identyfikacja, najwcześniej uruchamiany mechanizm obronny, jest spowodowana lękiem przed karą i utratą miłości osób znaczących – autorytetów. Lęk przed autorytetami i przed wewnętrzną instancją – super ego – uaktywnia kolejną technikę obronną – wypieranie. Projekcja pojawia się w następstwie wypierania. Człowiek wypiera własne impulsy, ale krytykuje ich przejawy u innych ludzi. W ten sposób redukuje lęk przed ujawnieniem własnych impulsów. Do tworzenia objawów dochodzi z lęku przed ujawnieniem wypartych treści i konfliktów. Przeniesienie na obiekt zastępczy występuje wtedy, gdy pojawia się lęk przed obiektem właściwym. Również i w tym wypadku ,,wy- zwalaczem” mechanizmu obronnego jest lęk. Sublimacja przekształca nieprzyjemny lęk w cnotę. Reakcje upozorowane pojawiają się z lęku przed impulsami z warstwy id, wrogie uczucia stają się pozornie uczuciami przyjaznymi. W mechanizmie unikania lęk jest bardzo wyraźny: unika się wszystkiego, co napawa obawą i grozi frustracją. Racjonalizacja występuje wtedy, gdy jednostka lęka się ujawnienia autentycznych motywów swojego postępowania i stara się je tuszować za pomocą racjonalnego tłumaczenia. Znieczulanie jest techniką tłumienia lęku, zapominania o nim na chwilę. Do tego samego celu służy technika odgradzania się od rzeczywistości przez zażywanie środków psychotropowych.