Kończąc swoje rozważania o przyczynach i rodzajach niepłodności, warto by dodać kilka słów również o niepłodności spowodowanej brakiem jajeczkowania. Całkowity brak owulacji jest bardzo ciężkim zaburzeniem czynności jajników kobiety i nierzadko występuje łącznie z innymi zaburzeniami, jak na przykład brak miesiączki, niedorozwój piersi, wadliwa budowa lub brak narządów rodnych. Jednym słowem, są to sprawy najczęściej wrodzone. Co na ten temat można powiedzieć kobietom niepłodnym? Co mogłoby się im przydać w leczeniu niepłodności? Każda kobieta, lecząca się z powodu niepłodności, powinna zrobić badanie cytohormonalne cyklu miesiączkowego. Dowiaduje się z niego lekarz, czy wydzielanie hormonów estrogennych i progesteronu jest prawidłowe, a także, czy istnieje jajeczkowanie. Brak jajeczkowania niedobrze rokuje w leczeniu niepłodności, ale przez wiele lat lecząc kobiety niepłodne i robiąc każdej badania cytohormonalne cyklu miesiączkowego, przekonałam się, że wystarczy na przykład stan zapalny pochwy, upławy rzęsistkowe czy ropiejąca nadżerka na szyjce macicznej — aby wynik badania był niemiarodajny. Stany zapafie — co stwierdziłam już w pierwszych latach mojej pracy lekarskiej — tak bardzo zmieniają wyniki badań i możliwości oceny czynności hormonalnej jajników, że stwierdza się brak jajeczko- wania u kobiet całkiem normalnie jajeczkujących. Należy przestrzegać więc ściśle, aby badania były robione u kobiet wyleczonych całkowicie z upławów i stanów zapalnych pochwy.