Zwykłemu człowiekowi trudno uchronić się przed takim sposobem myślenia

Przymus rywalizacji i wzorce społecznego porządku są mu wpajane przez autorytety od najwcześniejszych lat życia, wcześnie więc je internalizuje. Nie dosyć zatem, że jednostka poddaje się tym wzorcom, to na dodatek widzi w nich korzyści własne, stara się więc zabezpieczyć pozycję, jaką zdobyła. Poza tym układ hierarchiczny daje człowiekowi możliwość kompensowania własnych kompleksów na słabszych. […]

Takie nastawienie napotyka wiele zarzutów

Najczęściej słyszy się argument: „Przecież zwierzęta zachowują się tak samo, też obowiązuje wśród nich określona hierarchia, chociażby porządek dziobania u kur. Podobny porządek jest biologicznie «zakodowany» w człowieku”. Osobiście staram się wystrzegać porównywania sytuacji człowieka do sytuacji zwierzęcia. Człowiek nie przychodzi na świat z biologicznie zakodowanym instynktem zachowań gromadnych, tak jak na przykład kura. U niektórych […]

Struktura hierarchiczna zatruwa stosunki międzyludzkie

Rzadko zdarza się, żeby ludzie zajmowali wobec siebie równorzędne pozycje. Albo ktoś zajmuje pozycję bardzo wysoką i, zgodnie z efektem halo, jest bardziej inteligentny, zaradny, pracowity, bogaty i dysponuje większą władzą – albo zajmuje bardzo niską pozycję, jest więc głupszy, ma niższe kwalifikacje, jest bardziej leniwy, ubogi i nie posiada władzy. Myślenie kategoriami hierarchii społecznej […]

Dążenie do uznania i myślenie kategoriami hierarchii społecznej

Dążenie jednostki do uzyskania aprobaty ze strony społeczeństwa jest jedną z elementarnych ludzkich potrzeb. Człowiek pragnie akceptacji środowiska, w którym żyje, pragnie integracji ze społecznością jako jej pełnowartościowy i równoprawny członek. W tym sensie każdy człowiek posiada wrodzoną potrzebę uznania. W społeczeństwie rządzącym się zasadami egalitaryzmu, a więc traktującym równo i sprawiedliwie wszystkich swoich członków, nie […]

Szczeble hierarchii i symbole statusu

Zostają utrzymane także w tej formie struktury organizacyjnej. Faktyczny postęp jest możliwy wyłącznie w sytuacji, gdy wraz ze zmianą formy organizacyjnej przestaje obowiązywać myślenie kategoriami hierarchii społecznej, aby chronić organizację przed samą sobą. Socjolog Karsten Trebesch wypowiada się na ten temat następująco: „W ten sposób osoba o wysokim prestiżu w jednej sferze działalności (dobry inżynier) będzie […]

Kurczącą się liczbę osób samodzielnych zawodowo można uzasadnić ekonomicznie

Według przewidywań ekonomistów będzie ona nadal systematycznie maleć. Z psychologicznego punktu widzenia powyższa tendencja spadkowa jest niepokojąca, gdyż świadczy o tym, że coraz więcej ludzi rezygnuje z możliwości niezależnego samo- określenia zawodowego i świadomie wchodzi w układ zależności od innych i podporządkowania się określonej strukturze organizacyjnej. Ludzie dążą do uznania, prestiżu, osiągnięcia symboli statusu w ramach […]